Όλες οι απορίες για το Νομοσχέδιο της Παιδείας "Αναβάθμιση του Σχολείου"

1. Ποιες είναι οι βασικές αρχές του νομοσχεδίου «Αναβάθμιση του Σχολείου», του Υπουργείου Παιδείας, που κατατέθηκε και συζητείται στη Βουλή;
 
Το νομοσχέδιο προωθεί αλλαγές που θα δώσουν στους νέους μας καλύτερα και περισσότερα εφόδια. Στόχος είναι να αλλάξουμε τα πράγματα από τη βάση, από κάτω προς τα πάνω, να καλλιεργήσουμε σύγχρονες δεξιότητες, να επενδύσουμε στις δυνατότητες της εκπαιδευτικής κοινότητας και να βελτιώσουμε την ποιότητα του εκπαιδευτικού έργου. Οι αλλαγές αρχίζουν από το νηπιαγωγείο -όπως η εισαγωγή νέων θεματικών και η εισαγωγή δημιουργικών δραστηριοτήτων στα αγγλικά- και φτάνουν μέχρι τις εξετάσεις για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Παράλληλα, περιλαμβάνονται ρυθμίσεις που στοχεύουν στην ενίσχυση των Πανεπιστημίων, όπως για παράδειγμα η προώθηση της εξωστρέφειας των ελληνικών Α.Ε.Ι. με την ίδρυση ξενόγλωσσων προγραμμάτων και τη συνεργασία με Α.Ε.Ι. του εξωτερικού.
 
2. Ποια είναι τα βασικά σημεία του νομοσχεδίου;
 
Βασικά σημεία του νομοσχεδίου είναι τα εξής:
 
1) Εισάγονται πιλοτικά τα «εργαστήρια δεξιοτήτων» στο υποχρεωτικό πρόγραμμα νηπιαγωγείων, δημοτικών και γυμνασίων από το ερχόμενο σχολικό έτος (2020-21). Απομακρυνόμαστε από τη στείρα μετάδοση γνώσεων και σηματοδοτούμε τη στροφή σε ένα σύγχρονο σχολείο, που δίνει έμφαση στην καλλιέργεια δεξιοτήτων του 21ου αιώνα στους μαθητές. Εθελοντισμός, οικολογική συνείδηση, οδική ασφάλεια, πρόληψη από εξαρτήσεις, επιχειρηματικότητα, σεξουαλική αγωγή, πρόληψη και προστασία από φυσικές καταστροφές, αλληλοσεβασμός και διαφορετικότητα, επιχειρηματικότητα, ρομποτική, νέες τεχνολογίες, όλες αυτές οι θεματικές σταθμισμένες σε κάθε εκπαιδευτική βαθμίδα και ηλικία.
2) Εισάγεται πιλοτικά στο νηπιαγωγείο η ενασχόληση των μαθητών με την αγγλική γλώσσα, μέσω δημιουργικών δραστηριοτήτων. Στόχος του εγχειρήματος είναι η διεύρυνση της γλωσσολογικής αντίληψης των παιδιών. Να τους δώσουμε εφόδια που θα τους είναι πολύτιμα στο μέλλον. Η εκμάθηση ξένης γλώσσας από την ηλικία των 3 ετών εφαρμόζεται σε 14 ευρωπαϊκές χώρες.
3) Ενισχύονται ιδιαίτερα ορισμένα γνωστικά αντικείμενα, όπως η πληροφορική (με προσθήκη 1 ώρας στο Γυμνάσιο και 2 στο Λύκειο), των κλασικών γραμμάτων (με τα αρχαία να συμπεριλαμβάνονται εκ νέου στα εξεταζόμενα μαθήματα στο Γυμνάσιο, και τα Λατινικά στα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα στη Γ Λυκείου), της φυσικής αγωγής (με την καθιέρωση 2ωρου σε όλο το Λύκειο) και των ξένων γλωσσών (με προσθήκη 6 ωρών).
4) Διευρύνονται οι μέθοδοι αποτίμησης προόδου των μαθητών, π.χ. μέσω ερευνητικών εργασιών (στην Πληροφορική και την Πολιτική Παιδεία), και αυξάνονται τα γραπτώς εξεταζόμενα μαθήματα (στο Γυμνάσιο από 4 σε 7, στο Λύκειο από 8, 6, 4 σε 8, 7, 5).
5) Θεσμοθετείται η τράπεζα θεμάτων διαβαθμισμένης δυσκολίας στο Λύκειο, με άμεση εφαρμογή στην Α’ Λυκείου από το επόμενο σχολικό έτος (2020-21). Η λειτουργία της τράπεζας έχει διττό σκοπό: Πρώτον την εξασφάλιση της κάλυψης του συνόλου της διδακτέας ύλης από όλα τα σχολεία της χώρας και επομένως την αποφυγή μαθησιακών κενών και δομικών ανισοτήτων. Δεύτερον, τη διαμόρφωση ενός συνεκτικού συστήματος αποτίμησης της προόδου των μαθητών, μέσα από την εξαγωγή στοιχείων επί αντικειμενικής βάσης.
6) Εισάγεται η λογική του «κόντρα» μαθήματος στην Γ’ Λυκείου, για να προσφέρουμε στα παιδιά μας μία ευρύτερη καλλιέργεια, για να ενισχύσουμε τη γενική παιδεία, που θα προσμετράται στο απολυτήριο (Ιστορία για τους μαθητές που επιλέγουν πρακτική κατεύθυνση και Μαθηματικά για τους μαθητές που επιλέγουν θεωρητική κατεύθυνση).
7) Εξορθολογίζεται η διαδικασία προαγωγής και απόλυσης μαθητών – στο Γυμνάσιο. O μαθητής κρίνεται άξιος προαγωγής όταν έχει σε κάθε μάθημα βαθμό ετήσιας απόδοσης τουλάχιστον 10, ή γενικό μέσο όρο 13. Διαφορετικά, αν έχει μέχρι 4 μαθήματα κάτω από τη βάση μπορεί να εξεταστεί εκ νέου τον Σεπτέμβριο. Στο Λύκειο, η βαθμολογική βάση αυξάνεται στο 10 (από 9,5 που ισχύει σήμερα), ενώ επαναφέρονται οι συντελεστές βαρύτητας στις πανελλαδικές εξετάσεις.
 
3. Πως θα γίνεται η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου στις σχολικές μονάδες;
 
Προχωρούμε με την αξιολόγηση της σχολικής μονάδας και του εκπαιδευτικού έργου. Θα βασίζεται σε τρεις πυλώνες: Πρώτον, στο συλλογικό προγραμματισμό του εκπαιδευτικού έργου και σχεδιασμού δράσεων και ερευνητικών διαδικασιών. Ο Σύλλογος θα πρέπει να συνεδριάζει τουλάχιστον ανά δίμηνο για να παρακολουθεί την πορεία υλοποίησης του αρχικού προγραμματισμού και των δράσεων και ερευνητικών διαδικασιών που έχουν σχεδιαστεί. Δεύτερον, στην εσωτερική αξιολόγηση, δηλαδή στην αυτοαξιολόγηση του σχολείου από το σύλλογο διδασκόντων, που θα περιλαμβάνει ετήσια απολογιστική έκθεση για τους τομείς που αποτέλεσαν αντικείμενο εστίασης, τους στόχους που είχαν τεθεί και την τεκμηριωμένη αποτίμηση της επίτευξής τους, τις δράσεις βελτίωσης της σχολικής μονάδας, επιμόρφωσης και επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών, τις δυσκολίες υλοποίησης που παρουσιάστηκαν κ.ά. Και τρίτον, στην εξωτερική αξιολόγηση της σχολικής μονάδας, δηλαδή στην υποβολή και ανταλλαγή παρατηρήσεων και προτάσεων προς τη σχολική μονάδα για τη βελτίωση της ποιότητας του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου από τους Συντονιστές Εκπαιδευτικού Έργου και τα Περιφερειακά Κέντρα Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού, με τη συμμετοχή του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής και της Αρχής για τη Διασφάλιση της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης θα αναρτώνται διαδικτυακά σε ειδικά διαμορφωμένη πλατφόρμα του ΙΕΠ, καθώς και στις ιστοσελίδες του σχολείου και του οικείου ΠΕΚΕΣ.
 
4. Τι προβλέπεται για τα Πρότυπα και Πειραματικά;
 
Ενισχύεται και διευρύνεται ο θεσμός των Πρότυπων και των Πειραματικών σχολείων. Για τα Πρότυπα: ενίσχυση του προτύπου της αριστείας με την έννοια της διαρκούς αυτό-βελτίωσης των μαθητών, εισαγωγή με εξετάσεις. Για τα Πειραματικά: έμφαση σε υλοποίηση πειραματικών μεθόδων, πρακτικών και νέων εκπαιδευτικών εργαλείων σε τυχαίο δείγμα του μαθητικού πληθυσμού, εισαγωγή με κλήρωση. Οι εξετάσεις για όλα τα πρότυπα -τα παλιά και τα νέα- θα γίνουν στις 29 Ιουνίου όπως είχαμε προαναγγείλει. Η κλήρωση για τα πειραματικά θα γίνει στις 25 Ιουνίου. Τα σχολεία αυτά αποτελούν από κοινού ένα εκπαιδευτικό εργαστήριο εθνικών διαστάσεων για το σχεδιασμό και την εφαρμογή διαφοροποιημένων και καινοτόμων εκπαιδευτικών πολιτικών. Από το Σεπτέμβριο 2020, προβλέπεται η λειτουργία 28 Πρότυπων και 34 Πειραματικών Σχολείων. Και προβλέπεται ανοιχτή πρόσκληση για μετατροπή άλλων δημοσίων σχολείων σε Πρότυπα ή Πειραματικά.
 
5. Πως θα αντιμετωπιστεί η αναγκαιότητα για εξωστρέφεια των πανεπιστημίων;
 
Εισάγονται, ρυθμίσεις για την τριτοβάθμια εκπαίδευση που αφορούν: Ιδρύματα πιο ελεύθερα, πιο αυτόνομα, πιο εξωστρεφή, για παράδειγμα μέσω της δυνατότητας ίδρυσης ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων, αυτόνομα, από κάθε Α.Ε.Ι. (χωρίς να απαιτείται σύμπραξη με το ΔΙΠΑΕ και χωρίς να απαιτείται έγκριση Υπουργού), της θεσμοθέτησης κοινών (joint) και διπλών (double) προγραμμάτων σπουδών μεταξύ ελληνικών και ξένων Α.Ε.Ι. καθώς και της θεσμοθέτησης θερινών προγραμμάτων. Θέλουμε να γίνει η χώρα μας ένας φάρος γνώσης, που θα προσελκύει φοιτητές από όλο τον κόσμο. 27 κορυφαία Αμερικανικά πανεπιστήμια έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον να συνεργαστούν με τα δικά μας εξαιρετικά πανεπιστήμια, μεταξύ αυτών: Harvard, Princeton, Columbia, UC Berkeley, Tufts, Johns Hopkins, NYU.