Τα "μαύρα μαντάτα" του Δ.Ν.Τ. - Δείτε τι ακριβώς αναφέρει η Έκθεση του Ταμείου για την Ελλάδα

Δόθηκε στη δημοσιότητα η Έκθεση του Δ.Ν.Τ. η οποία υποβλήθηκε στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του Ταμείου για να εγκρίνει το αίτημα της Ελλάδας για μια «προκαταρκτική συμφωνία» (Stand-by Arrangement -SBA) μέχρι 31 Αυγούστου 2018 και με δυνητική χρηματοδότηση 1,6 δις ευρώ. Η χρηματοδότηση θα απελευθερωθεί όταν οι Ευρωπαίοι εταίροι και δανειστές συγκεκριμενοποιήσουν τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους. Από την Έκθεση αυτή συγκρατούνται τα εξής:


1ον. Η Επιστολή Προθέσεων (Letter of Intent) των κ. Τσίπρα, Τσακαλώτου και Στουρνάρα (σελ. 69), περιλαμβάνει 21 δεσμεύσεις, από τις οποίες κάποιες νέες ή/και πιο σαφείς σε σχέση με όσα έχουμε δει στο Συμπληρωματικό και στο Τεχνικό Μνημόνιο (SMoU-TMU) της 21ης Ιουνίου 2017. Η Κυβέρνηση δεσμεύεται ότι, αν κριθούν αντισυνταγματικές οι μειώσεις στις συντάξεις, θα πάρει ισόποσα μόνιμα διαρθρωτικά μέτρα εξοικονόμησης δαπανών. Επιπλέον, κάνει ξεκάθαρο ότι στα εργασιακά δεν θα επεκταθούν οι αρχές της ευνοϊκότερης ρύθμισης και της επεκτασιμότητας τουλάχιστον μέχρι το τέλος του Προγράμματος, καθώς και ότι οι ομαδικές απολύσεις απελευθερώνονται με μια απλή κοινοποίηση προς τους εργαζόμενους.

2ον. Το Δ.Ν.Τ. εξακολουθεί να θεωρεί (σελ. 55) το δημόσιο χρέος της Ελλάδας «εξαιρετικά μη βιώσιμο» (highly unsustainable). Εκτιμά ότι το χρέος και οι ετήσιες χρηματοδοτικές ανάγκες θα μειωθούν βραχυπρόθεσμα, αλλά από τα τέλη της δεκαετίας του 2020 θα ακολουθήσουν εκρηκτική ανοδική πορεία φτάνοντας τελικά το 195% του Α.Ε.Π. και το 45% του Α.Ε.Π. αντίστοιχα μέχρι το 2060. Υπενθυμίζεται ότι, αν και εφιαλτική, αυτή η εκτίμηση είναι καλύτερη από την προηγούμενη του Φεβρουαρίου 2017 που προέβλεπε ότι το δημόσιο χρέος θα έφτανε το 275% του Α.Ε.Π. και οι ετήσιες χρηματοδοτικές ανάγκες το 60% του Α.Ε.Π. μέχρι το 2060. Η «βελτίωση» αυτή οφείλεται στους κάπως υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης βραχυπρόθεσμα, στην ενσωμάτωση των βραχυπρόθεσμων μέτρων για το χρέος που έχουν αρχίσει να υλοποιούνται και κυρίως στα πολύ υψηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα μεσοπρόθεσμα (3,5% του Α.Ε.Π. που δεσμεύτηκε η Ελλάδα, αντί για 1,5% του Α.Ε.Π. που συνιστούσε το Δ.Ν.Τ.). Υπενθυμίζεται επίσης ότι τον Ιούνιο του 2014 το Δ.Ν.Τ. χαρακτήριζε το χρέος βιώσιμο και προέβλεπε ότι θα υποχωρούσε στο 60% του Α.Ε.Π. μέχρι το 2060.

3ον. Το ΔΝΤ εκτιμά ότι οι τράπεζες θα χρειαστούν κεφαλαιακή ενίσχυση (σελ. 54) τουλάχιστον 10 δις ευρώ η οποία μπορεί και να μην επαρκεί. Εκτιμά ότι η κεφαλαιακή βάση των τραπεζών είναι αδύναμη και σε συνδυασμό με το υψηλό ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων επιβάλλει νέα ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Μάλιστα συνιστά να γίνει γρήγορα η σχετική εξέταση της ποιότητας του ισολογισμού των τραπεζών, αρκετά πριν από τη λήξη του 3ου Μνημονίου τον Αύγουστο 2018, ώστε να ληφθούν υπόψη οι όποιες ανάγκες προκύψουν στην επόμενη, καθοριστική, Έκθεση Βιωσιμότητας του χρέους που θα συντάξει.

4ον. Το Δ.Ν.Τ. προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης 2,1% για το 2017 και 2,6% για το 2018 (σελ. 9). Αν και χαμηλότερη από την αρχική του πρόβλεψη (2,8%) η πρόβλεψη για το 2017 εξακολουθεί να είναι πολύ υψηλή, συγκρινόμενη με αυτή της Κυβέρνησης (1,8%), της Τράπεζας της Ελλάδος (1,5%), αλλά και του μέσου όρου των διεθνών οργανισμών και τραπεζών (consensus 1,1%).

5ον. Το Δ.Ν.Τ. εκτιμά ότι το 2017 θα επιτευχθεί οριακά ο δημοσιονομικός στόχος, αλλά για το 2018 προβλέπει δημοσιονομικό κενό 1,3% του Α.Ε.Π. (σελ. 11 και Box 2, σελ. 28). Αναλύοντας τα αποτελέσματα του 2016, όπου καταγράφηκε μεγάλη υπέρβαση έναντι του στόχου του Προγράμματος (πρωτογενές πλεόνασμα 4,2% του Α.Ε.Π., έναντι στόχου 0,5% του Α.Ε.Π.), καταλήγει ότι από αυτό το πρωτογενές πλεόνασμα «μόνιμου χαρακτήρα» είναι μόλις το 1,5% του Α.Ε.Π. Έτσι, βλέπει μη διατηρήσιμη την περυσινή «υπεραπόδοση» και προβλέπει ότι το 2018 θα υπάρχει δημοσιονομικό κενό ύψους 1,3% του Α.Ε.Π. Συνεπώς, είναι πιθανόν το Δ.Ν.Τ. να ζητήσει να εφαρμοστούν πρωθύστερα τα μέτρα που έχουν συμφωνηθεί για το 2019 - 2020. Και πράγματι, στη σελίδα 12, ζητάει η μείωση του αφορολογήτου να εφαρμοστεί πλήρως το 2019, αντί για το 2020.

6ον. Το Δ.Ν.Τ. θεωρεί ότι τα αντίμετρα δεν μπορεί να εφαρμοστούν πριν από το 2023 (σελ. 12-13). Θεωρεί ότι τα αντίμετρα που έχουν ψηφιστεί δεν θα μπορέσουν να εφαρμοστούν πριν μειωθεί ο στόχος πρωτογενών πλεονασμάτων από το 3,5% του Α.Ε.Π. που έχει δεσμευθεί η Κυβέρνηση. Έτσι, παραπέμποντας στην παράγραφο 2 της Επιστολής Προθέσεων που έστειλε η Κυβέρνηση, εκτιμά ότι τα αντίμετρα θα αρχίσουν να εφαρμόζονται από το 2023!

7ον. Το Δ.Ν.Τ. εκτιμά ότι δεν πρέπει να αλλάξει το σύστημα των συλλογικών συμβάσεων και ιδίως να μην αρθεί ο υφιστάμενος σήμερα περιορισμός της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης και της επεκτασιμότητας μέχρι το τέλος του Προγράμματος (Box 3, σελ. 29). Θεωρεί ότι, αν αρθεί αυτός ο περιορισμός, θα πληγεί η ανταγωνιστικότητα, θα αυξηθεί το μοναδιαίο κόστος εργασίας, με αποτέλεσμα τελικά να αυξηθούν η ανεργία και τα «λουκέτα».

8ον. Το Δ.Ν.Τ. θεωρεί ως ζήτημα σοβαρού προβληματισμού την αύξηση των συμβασιούχων στο Δημόσιο (σελ. 25). Θεωρεί την αύξηση αυτή δραματική, καθώς αντιστρέφει τη σημαντική μείωση του προσωπικού στο Δημόσιο, που επιτεύχθηκε από το 2010 χάρη στην αυστηρή τήρηση του κανόνα αποχωρήσεων/προσλήψεων (5/1) μέχρι πέρυσι. Προτείνει, μάλιστα, την άμεση αυστηροποίηση του πλαισίου προσλήψεων των συμβασιούχων.

9ον. Τέλος, το Δ.Ν.Τ. εκτιμά ότι πρέπει να επιταχυνθούν οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στις αγορές προϊόντων και να μην αντιστραφούν πετυχημένες μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας (σελ. 25-26).  

Γενικά, πρόκειται για μια πολύ κακή Έκθεση στην παρούσα συγκυρία, καθώς δεν προσφέρει έναν καθαρό διάδρομο μετά το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης και μέχρι τον Αύγουστο 2018. Αντίθετα, δείχνει ένα μονοπάτι γεμάτο αγκάθια, στο οποίο πρέπει να διευθετηθούν πολύ δύσκολα θέματα, όπως η τυχόν νέα ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, να έρθουν πιο μπροστά συμφωνημένα μέτρα και να μην εφαρμοστούν τα αντίμετρα στα οποία εστίασε όλη της την επιχειρηματολογία η Κυβέρνηση.